TARGET POINT BLANK: mमहर्षी वाल्मिकींची, ’रामायणां’तील तपशीलांची अचूक म...

TARGET POINT BLANK: महर्षी वाल्मिकींची, ’रामायणां’तील तपशीलांची अचूक म...: महर्षी वाल्मिकींची, ’रामायणां’तील तपशीलांची अचूक मांडणी... श्रीरामाला, a आयोध्येचा राजा म्हणून राज्याभिषेक झाल्यानंतर, वाल्मिकीमुनिविरचित ’राम...

।।भासबोध।। ३७६ ते ८४० (४४०)

कोण 'संत' म्हणोनि अवतारिला ?। अनुभवाने सुविचारी वचने बोलु लागला । हांसत सत्कर्म करोनि कृतार्थ झाला । 'हा संत' म्हणति सामान्य जन ।। ३७७ त्याला कुठे, कधी कां भेटला 'देव' ?। वाढला, जगला कटु-गोड घेत अनुभव । निगळुनि ! तरि अमृत शब्द-स्वर-भाव । बोलला, वागला तो 'संत' ।। ३७८ सकारात्मक, रचनात्मक देइ विचार । विशुध्द समृध्दीचे निर्देशितो द्वार । लावितो विवेके जगण्या सारासार । मार्गप्रदीप 'संत' जाणा ।। ३७९ उक्ती-कृतींत समाधानि घरी संसारी । झोळी घेउनि न ठाकितो परक्या द्वारी । पालकत्व आप्तांचे स्वीकारी । रयतेला नकळत उध्दरी, 'संत' ।। ३८० मनस्वी, सहृदय सेवाभावधारी । वेदना पाहून होतो व्यथित उरी । उपकारक कृतींस कार्यप्रवण करी । स्वत: ! तो 'संत' ।। ३८१ वेदनामुक्त ज्यांस त्याने केले । ओठावरी त्यांच्या स्मित पेरिले । उपजत मायेने उराशी धरिले । ते 'बाबा' म्हणती स्वयंस्फूरतीने ।। ३८२ मूलस्रोत माया, ममता, वात्सल्य प्रीतीचे । उर्जाबल 'कर्म'कारी, मधुराभक्तिचे। अ'धर्म'गर्भी धर्मकांड निराकरणाचे । कृतिपाठ देई तो 'संत' ।। ३८३ सत्कर्मांसाठी जन जागविती । सगुणांची बीजे रोविती । सेवाभावाची वाढविती रती । संसारी राहुनि दक्ष 'संत ' ।। ३८४ जो आहे तेच दर्शवा । मुखवट्याआड कांही न लपवा । आढ्यता, ढेंगास बळी न जावा । शिकवण देती कृतींतुनं ।। ३८५ श्राध्द, पक्षांचे अवडंबर । कशास ? येते ना सईंची सर। मुलळधार वा थेंब अलवार । सुखविण्या, दुखविण्या ।। ३८६ ।। दास-वाणी ।। कष्टेविण फळ नाही । कष्टेविण राज्य नाही । केल्याविण होत नाही । साध्य जनीं ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : १८/०७/०३ प्रयत्नांचे सातत्य म्हणजे कष्ट. या जगात फुकट प्राप्त झालीय अशी एकही गोष्ट नाही. फळ ही कष्टाची देणगी आहे. राज्य सत्ता तर सामुहिक प्रदीर्घ कष्टांचे फळ आहे. केल्याने होत आहे रे आधी केलेचि पाहिजे. ही साध्याची गुरूकिल्ली आहे. सातत्याने जो करितो कष्ट । त्यास यश मिळतेचि निश्चित । माळ घेवोनि जपजाप्य करित । जर नाही बसला !।। ३८७ बसल्या जागी मिळतो घास । तान्हे,बालक,वृध्द,अपंगांस । म्हणावे लागते 'आ वास' । तरिही भरवितांना ।। ३८८ ।। दास-वाणी ।। येकदा मेल्याने सुटेना । पुन्हा जन्मोजन्मीं यातना । आपणास मारी वाचविना । तो आत्महत्यारा ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : १८/०७/०९ शिल्लक राहिलेल्या इच्छा (वासना) भोगण्यासाठी पुढचा जन्म घ्यावा लागतो. त्यामुळे एकदा मरून जीवाची सुटका होत नाही. पुन्हा जन्म घेतला की गर्भवासापासून,बालपणापासून वृद्धापकाळापर्यंत वेगवेगळया यातना भोगाव्याच लागतात.अशा जन्म मरणाच्या फे-यातून मुक्तीसाठी साधना करून जो स्वत:ला वाचवत नाही तो आत्मघातकीच मानावा. गर्भस्थित अंडकोषी बीज फळले । बाल-युवा-पोक्तासि, वार्धक्य आले । जो जन्मला त्यासि न टळले । मरणही ।। ३८९ सुख-दु:ख भोग जगतांना सारे । इथेच मांडायचे पसारे । श्वास थांबता कांहीच न उरे । पार्थिव होई रक्षारूप ।। ३९० जनन मरण एकवार । तमगर्भच त्या आधी, नंतर । पुनर्जन्मादि भाकड वारंवार । जरि रुजवू पाहाती 'ते' ।। ३९१ साधना करणे सवयीचे । सामान्यासि वर्म त्याचे । उपजतचि अंगी असायाचे । साध्यहेतु कष्टकर्म ।। ३९२ आनंद भोगता ना वरचेवर ?। मग यातनांचे ओझ कां मनावर ?। जगण्याच्या या 'तऱ्हे'वर । नको कदापि नाराजी ।। ३९३ वासना, विकृती देहधारी । सत्कर्म-हंस मानस सरोवरी । परंतु मरणोत्तर सर्वोपरी । पावते लोप ।। ३९४ म्हणोनि धावती, करिती घाई । समोर दिसते नसलेपणाची खाई । सौख्यभोग मिळणे नाही । अंधार दाटता चहूकडे ।। ३९५ घडण्या घडविण्याची हीच वेळ । सर्वथा चहुकडे वैचारिक गोंधळ । पिसाळलं कुत्र खातय, दळतय आंधळं । सांभाळा मित्रहो ।। ३९६ शिक्षण जागवते सामाजिक जाण। नीर-क्षीर विवेक, वैज्ञानिक दृष्टिकोन । तेचि सत्य केवळ, बाकी विश्वासहीन । हृदयी धरा हा बोध ।। ३९७ चाळितो अक्षरे शब्द कल्पना बोली । वाटते,'कोठुनी झेप अशी घेतली ' । ना लायक व्यक्ती लेखणि तरि मी धरिली । कोण्या कारणे ? अचंबा !।। ३९८ 'इति' संगे घुमते, 'इदं न मन', ची गाज। हे माझे नाही आशयांतले ओज । कोठून येउनी, रुजले, फुलले बीज । विरलेली ऊर्जा संपृक्तली ।। ३९९ या अष्टशतकी अनुभवसिध्द ओव्या । वाचकांसी विचारप्रवर्तक व्हाव्या । प्रत्येकाने लिहावयास हव्या । पिढ्यांसाठी पुढच्या ।। ८०० हे तरंग, झटके, शब्दांची 'आकडी' । आशयाचि झाली कधी न वाट वाकडी । मज पडली होती जगण्यामध्ये कोडी। कावडींत मृगजळ वोसंडते ।। ८०१ लौकिकार्थी पापी अन् बहुव्यसनी । पाहता वेदना पण कणव दाटते मनी । हा असला सरडा फिरतो रक्तामधुनी । मुखवटे हे निसर्गदत्त ।। ८०२ नशेचा माझ्या होतो त्रास । 'आम्ही सारे साहावे कशास ?'। पाहांतांत मूकपणे एकमेकांस । भेदरूनि गृहवासी ।। ८०३ ।। दास-वाणी ।। करंटयाचे करंट लक्षण । समजोन जाती विचक्षण । भल्यांचे उत्तम लक्षण । करंटयास कळेना ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : १८/०७/१७ नशीबात असून भोगण्याची, योग्य विनिमयाची जाण नाही तो करंटा. अशा मूर्खांची आततायी वागणूक शाहाण्या बुद्धिवान लोकाना चटकन समजते. परंतु उत्तमपुरूषांचे मोठेपण मात्र करंटयांच्या लक्षात येण्याची शक्यताच नाही. गुणग्राहकतेचा अभाव म्हणजे करंटा. कुणी पारधी शोधित असता अन्न । मृगमुद्रा समजुनी सोडिला बाण । तळव्यास लागोनि युगंधर कृष्ण । गतप्राण झाला ।। ८०४ कोणि वागणुकींत बिभत्स करंटा । विद्वत्ता-लेखन-वक्तृत्वी अचाट मोठा । संसारी जगतांना वेदनांचा वाटा । कोणि कसा जाणावा ।। ८०५ ऐसे बहुत अनुभविल् कवि-लेखक । बोलण्या-वागण्यांत भिन्नता अनेक । कलाविष्कार भोगतांना श्रोता-प्रेक्षक । मनोमनी म्हणे, 'अत्युत्तम !'।। ८०६ हटयोगी साधू धारिती रक्षा । जळस्पर्शाची अत्यल्प अपेक्षा । तरि 'गतिज्ञान' प्राप्तण्या मोक्षा । देता, जनसामान्य घेतीच ना ?।। ८०७ कुबट कद-सोवळी माजघरांत । ना पसरति त्यांना प्रखर रविकिरणांत । वर्षानुवर्षे तैसीच धारित । कवटाळिती पवित्र 'वेदांग' ।। ८०८ मुद्राप्राप्त्यार्थ सर्व क्षम्य । अखेरिस उदरभरण हेचि गम्य । स्वच्छता, घृणेंत नसता साम्य । पंक्तींत एका बैसती ।। ८०९ ऐशाना कोणता अंकुश । भुकेला अक्षम घालण्या पाश । यजमानाच्या भावनेचा सर्वनाश । जाहला जरी ।। ८१० प्रतिमा अभेद्य मनांत । संस्कार, शिकवण धनन्यांतुन भिनवितं । चालली,चाललो, चालेन वाट । चालेल श्वास जोवरी ।। ८११ नाकांत शेंबूड मेकडे । त्यांतूनि डोकावती उंट, घोडे । मुद्रेवर भाव वेडेवाकुडे । वाणींत प्रगल्भता, असामान्य ।। ८१२ तर्क-बुध्दीचा मगजांत पसारा । प्रतिभेचा स्रोत तेथेच खरा । घेणे नसते कांही शरीरा । तरी स्वास्थ्य राखणे हितकर ।। ८१३ ओंगळ आणि अष्टवक्र । कुबड मोठे पाठीवर । परंतु प्रगल्भ विचार । विचरती भक्तांसाठी ।। ८१४ कोणी अखंड घामेजला । ऊष्णता, पित्तदोषांनी व्याधलेला । पीतदंत, मुखरस गाळित बसला । तरि तर्कशुध्दता अबाधित ।। ८१५ आजूबाजूस आप्तांचा मेळा । तरचं मिळतो मनाय विरंगुळा । विशेषत: मावळतीच्या वेळा । करितो एकांडेपणा खिन्न ।। ८१६ संध्येचा येथे तेजोविलय । अन्यठिकाणी भास्कर उदय । दोन्ही घडते एकचि वेळ । परिणाम अस्तोदयस्थळी ।। ८१७ निरांजनास मिळते तूप । दरवळतो आसमंती धूप । कराग्री लक्ष्मीचे रूप । तिकडे मावळती पलिकडे ।। ८१८ पार्थीवास मिळते तिरडी । नवजात करते रडारडी । दु:खानंदाश्रूंच्या लडी । एकाच विश्वांत ।। ८१९ कोठे मोटे वर ललकारी । पर्जन्या अभावी कोठे हाल भारी । म्हणुनि कां त्यागून संसारी । जाती जनलोकं ? ।। ८२० भिववति जरि संध्याछाया । मावळतीली सुवर्णमाया । आश्वासक उद्याचा पाया । रंगत मिसळती तमगर्भी ।। ८२१ भय कधीच संपत नाही । जगण्याची धरून बाही । क़ायम, सर्वदा ठाईठाई । 'पळ' म्हणते, 'थांबू नको ।। ८२२ अंगणांत एखादा तरी जीव । असावा ! मूकप्राणी मैत्रीवैभव । श्वान अथवा जित्राप गोठ्याचा ठाव । घेता, डोळ्यांत दिसे कृतज्ञता ।। ८२३ कष्टकऱ्यांसि निद्रोत्तरी जाग । पुनर्जन्माचाचि सद्यकालीन भाग । चिंतांची चितागर्भांतली आग । शेजसरणावर त्यास जाळितसे ।। ८२४ आनंद मनसोक्त लुटता ना ? तशाच कधीतरी भेटती यातना । नाण्याचा दोन बाजूंना । मुद्रा एकचि असते कां ?।। ८२५ मुद्रांही खेळते खेळ फसवा । प्रदर्शनात गनिमी कावा । अंतरांतल्या खरा भावा । दर्शविते कां ?।। ८२६ अथांग, अगम्य अनेकविध कृती । आव्हाना स्वीकारिते संशोधक वृत्ती । उलगडून कार्यकारण, उत्तरे मांडिती । जनकल्याणार्थ ।। ८२७ सुरकुतल्या, सावरीच्या तळव्यांत । आजी पणजी कुरवाळिते हांत । श्रावणसरी बरसतांत अंतरात । थकव्याची जागा घेई तकवा ।। ८२८ 'आलास बाळा ?' शब्द दोन ? । थरथरत्या काळजीची जाण । दिसभर काळजांत राखून । ठेवलेली, मुकपणे ।। ८२९ ।। दास-वाणी ।। दुश्चीतपणे नव्हे साधन । दुश्चीतपणे न घडे भजन । दुश्चीतपणे नव्हें ज्ञान । साधकासी ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : ०८/०६/२२ एकाग्रता हा चित्ताचा गुण. दुश्चीत म्हणजे मन विचलित होणे. साधनेला बसला पण मनाने भरकटला. परमेश्वराचे भजन सुरू केले पण मनात भलतेच भजन सुरू. अशा साधकाला आत्मज्ञान होण्याची शक्यता सुध्दा नाही. ज्ञानदशक, दुश्चीतनिरुपण समास. एकाग्रता कल्पनेचा चाप । कल्पना देई अरूपासि रूप । साधनोत्तरी कल्पितास धूप-दीप । दावावा, 'भातुकलीं'तला ।। ८३० ज्याने कल्पिले त्यत्तीस कोटी देव । म्हणे कपिलागर्भी घेतला ठाव । देवोनि प्रत्येकी एकेक नाव । भयकंपित केले भाबडे ।। ८३१ कल्पनेतचि राहुद्या देव । सगुणरूप साकारणे असंभव । शोधितो, त्यासि, 'थांबव' । सांगा, 'वृथा वेळ दवडू नको ।। ८३२ चित्र, आकारांचे सजीवन । नाही भरू शकत त्यांत प्राण । म्हणोनि करिती प्रतिष्ठापन । पुरोहित, घालण्या समजूत ।। ८३३ उपचार कां हा भीतीवरी ?। कां नसावा विश्वास कर्मावरी ?। यशाचे सुवर्ण झळाळता मुद्रेवरी । 'हा तर देव' म्हणतील ।। ८३४ निसर्गरम्य शांतिस्थळे । दृष्टिक्षेपांत निर्मळजळे । अन् त्यांत विविधरंगी कमळे । बहुअसती ।। ८३५ परंतू यासाठी लागती मुद्रा । मी निष्कांचन, दळभद्रा । करण्या श्वासावर लक्ष केंद्रा । संधी कैची ?।। ८३६ ।। दास-वाणी ।। न देखतां दिनकर । पडे अवघा अंधकार । श्रवणेंविण प्रकार । तैसा होये ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : ०७/०८/२२ सूर्यदेव दिसेनासे झाल्यावर अवघ्या पृथ्वीतलावर अंधार दाटलेला राहातो, त्याचप्रमाणे ज्या क्षणी वाचन, चिंतन, मनन, निदिध्यासन थांबते त्याच क्षणी ज्ञानाची अवस्था नष्ट होऊन अज्ञानाचा अंधक्कार साधकाच्या जीवनात भरून येतो, टिकून राहातो. श्रवण सतत केले पाहिजे हा संदेश समर्थ श्रवणनिरूपण समासात देतात. जर लयास भास्कर गेला । ना परतुन उदयास कधिही आला । जीवमात्रांचे कळिकाळा । निमंत्रण स्वाभाविक ।। ८३७ मग विसरा योग-भोग । अंत्योदयास समजा जाग । संजीवन समाधीचा अवघे जग । घेईल अनुभव आपोआप ।। ८३८ ज्ञान-कर्मेंद्रिये, श्वसनक्रिया । जाण, विचार, तर्क-बुध्दी विलया । जातील ! अगम्य अवकाश माया । राहील ? कोण जाणे !।। ८३९ सर्वसामान्य वाचन, चिंतन, श्रवण । जपजाप्य, उपासना, धारणे ध्यानं । शब्द फोल, अस्तित्व अर्थहीन । होतील अनायसा ।। ८४०

।।भक्तिबोध।। ३४६ ते ३७५

।। दास-वाणी ।। मुक्त क्रिया प्रतिपादी । सगुण भक्ती उछेदी । स्वधर्म आणी साधन निंदी । तो येक पढतमूर्ख ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : ०२/१०/०४ पारंपारिक शास्त्र, धर्म, परंपरा, रितीरिवाज यांना पूर्ण फाटा देऊन स्वैर वागणुकीचे स्वत:चेच नियम निर्माण करून नवीन पंथ तयार करणे. सगुण भक्तीचे उच्चाटन व्हावे असा प्रयत्न. स्वधर्म म्हणजे नेमून घेतलेले स्वकर्म निष्ठेने करत असलेल्या साधकांची टवाळी करणारा. ही तीनही लक्षणे पढतमूर्खाची आहेत. तो शाहाणा असला तरी मूर्खच मानावा. (उदा. - केजरीवाल) बहुधा विश्व सारे मूर्खांनी भरलेले ।महंत, साधूंच्या भाकडांनी भारलेले । सारे जपज्याप्य, उपासनेने तारलेले । स्वप्न त्यांचे म्हणावे कां ?।। ३४६ नियम-जननी सांसारिक गरजा । धर्मावडंबरांचा वाजला जरि बाजा । कर्मकांड परजून, 'प्रायश्चित्त' गर्जा । अविचल राहातील कर्मकारी ।। ३४७ सगुण म्हणजे चित्र, मूर्ती ?। त्यापुढे जे उगा ठाकती । परिणाम 'शून्य' असोनि माहिती । जाणा निरुद्योगी शतमूर्ख ।। ३४८ ताऱ्यांची उत्पत्ती, स्थीती, विलय । ग्रहगोलांचे त्यां भवती परिवलय । गणितज्ज्ञ ज्ञानियांचे ध्येय । वर्तविणे, मांडणे अचुक ।। ३४९ गणितशास्त्राची सर्वत्र व्याप्ती । शून्यापासोनि गणन अगणिती । विविधाकृतींत भूमिती । अनुभवा येते ठाइठाई ।। ३५० पारंपरिक ठरते कालबाह्य । नाविन्यांत घेते स्वारस्य । आधुनिक होती उपास्य । कालानुरूप ।। ३५१ मंदिरे तत्कालीन संस्कृतीकेंद्रे मोठी । सणावारी रीतीनुसार आप्तभेंटी । शास्रांनी स्वीकारिल्या विविध कोटी । साधण्या सुवर्णमध्य ।। ३५२ टाका फेडुन कुबट सोवळे । खुंट्यां, कोनाडे करा मोकळे । निरर्थ कर्मकांडांचे तोडुनी जाळे । मुक्त करा आसमंत ।। ३५३ ।। दास-वाणी ।। धनधान्यांचे संचित । मन होये द्रव्यासक्त । अत्यंत कृपण जीवित्व । तो रजोगुण ।। ।। जय जय रघुवीर समर्थ ।। दासबोध : ०२/०५/१३ धनधान्याने आपली कोठारे तुडुंब भरलेली असावीत. मनामधे सतत पै आणि पै जोडण्याची अनावर इच्छा. अमाप संपत्ती जोडून सुद्धा राहाणीमान अत्यंत कंजूष आणि दरिद्री. येथील येथे अवघेचि राहाते हे न समजल्याने उपभोग न घेताही फक्त साठवत राहातो तो रजोगुणी. संचय करणे उपकारकचि । संसारांत गरज असतेचि त्याची । मुंग्यासुध्दा करिती कणाकणाची । वर्षाऋतूसाठी साठवण ।। ३५४ ज्याला वाटे विरक्त व्हावे । त्याने जन्मासचि न यावे । जगल्यांचे घास वाढवावे । स्वप्नी सांगोनि मायबापा ।। ३५५ महाररूपे गरिबांसाठी । रिकामी करविली धान्यकोठी । केवळ 'रजोगुणा' पोटी । केले सत्कृत्य ?।। ३५६ कोठारे भरली शिगोशिग । लुटावयास गरजू भुकेल्यांची रांग । लोकोपयोगी उदरभरण योग । साधणे.. काय पाप ?।। ३५७ घरधन्यास राहावेच लागते साधेपणी । अन्यथा ओंजळिची होते चाळणी । राखणे आप्तांसाठी अन्न-पाणी । होउन बसते अवघड ।। ३५८ अखेरीस संपदा न येते कामा । जेंव्हा जायची वेळ निजधामा । सुकृते दुष्कृत्ये केलेली 'जमा' । न बांधती तिरडीवरी ।। ३५९ मग 'पिंडा' वरली शिते । टोचावी लागतांत होवुन भुते । विसरतांत सर्वजण नाते । घरोघरी पोचता ।। ३६० कधि झुंझुरका विभोर आनंद । कधि जागवते वेदनांची साद । हा परस्पर, विसंवादी विरोध । आमुचे जगणे ।। ३६१ घरोघरी चुली मातीच्या । विविध भाषा प्रांत जातीच्या । तेढ, तंटे सरपण मुखि तिच्या । सज्जन माणसे घालिती ।। ३६२ त्यावर शिंजते रोज अन्न । पदार्थ, आवड, निवड भिन्न । तरी क्षुधाशांती, तृषा शमन । एकची हेतू ।। ३६३ कष्टसाध्य भाकरतुकडा । नाहि लागत सुखान् तोंडा । त्यांतही वाटा थोडा । मागतात देणारे ।।३६४ असते म्हणे ही रीत । कष्ट करण्या नाही देत । मन होते मग दिवाभीत । स्वीकारते 'व्ववस्था' मूकपणे ।। ३६५ व्यवस्थे विरुध्द ठाकणे । सामान्यासि कैसे जमणे ?। मरत जिणे जगत राहाणे । लाचार, लज्जास्पद ।। ३६६ सुंदर ध्यान समचरण 'इटु' बरवा । मुखदर्शना मधे 'दलाल' आडवा । धरुन टाळके चरणी बडवा । देण्या कपाळ'मोक्ष' ।। ३६७ भ्रष्टासि पाठविती घरी । सत्तेवर निर्वाचित पदाधिकारी । त्यासि पृच्छा जो करी । धनि पश्चात्तापाचा ।। ३६८ काळे,बरबटलेले कोठारी । गरिबांच्या घरट्यावर कुठारी । ऐशांची माजली बजबजपुरी । ताळ कुणास तंत्र ना ।। ३६९ जुने गेले, नवे आले । 'शपथे' करिता कोट्यवधी खर्चिले । ज्याच्या ओंजळींतुनि लुटले । मिळाले काय त्यांस ?।। ३७० मरणहि मागते 'चिरिमिरी' । पै पै राखिली संसारी । म्हणे, 'एखादी हवीच व्याधी तरी' । अन्यथा आम्ही यावे कसे ।। ३७१ निगुतिने केल्या संसारी । अडिअडचणिसाठी अस्तुरी । उरलासुरला पै पैसा भरी । घडवंचीवरि गाडग्यांत ।। ३७२ उपभोग जगतांना त्याचाही । 'मरण' घेउ देत नाही । औषधींसाठी खर्चिले सर्व कांही । तरिही काढावे लागते ऋण ।। ३७३ मंदिरी कांडी धुराची सुगंधी । सभोवताली कर्दम, असह्य दुर्गंधी । झोडिती मेजवानी उंदिर-घुशी-वराहादि । अवस्था प्रार्थनास्थळांची ऐसी ।। ३७४ राजवाडे कस्तुरि-वाळादि द्रव्ययुक्त । 'लाडक्या' रयतेमाथी आभाळ मुक्त । भोजनांत पक्वान्न, कदान्न विभिन्न बेत । ऐसी 'समानता' प्रदेशी ।। ३७५